पन्नाधाय जैसी मामूली स्त्री की स्वामीभक्ति की कहानी

છબી
चित्तौड़गढ़ के इतिहास में जहाँ पद्मिनी के जौहर की अमरगाथाएं, मीरा के भक्तिपूर्ण गीत गूंजते हैं वहीं पन्नाधाय जैसी मामूली स्त्री की स्वामीभक्ति की कहानी भी अपना अलग स्थान रखती है। बात तब की है‚ जब चित्तौड़गढ़ का किला आन्तरिक विरोध व षड्यंत्रों में जल रहा था। मेवाड़ का भावी राणा उदय सिंह किशोर हो रहा था। तभी उदयसिंह के पिता के चचेरे भाई बनवीर ने एक षड्यन्त्र रच कर उदयसिंह के पिता की हत्या महल में ही करवा दी तथा उदयसिंह को मारने का अवसर ढूंढने लगा। उदयसिंह की माता को संशय हुआ तथा उन्होंने उदय सिंह को अपनी खास दासी व उदय सिंह की धाय पन्ना को सौंप कर कहा कि, “पन्ना अब यह राजमहल व चित्तौड़ का किला इस लायक नहीं रहा कि मेरे पुत्र तथा मेवाड़ के भावी राणा की रक्षा कर सके‚ तू इसे अपने साथ ले जा‚ और किसी तरह कुम्भलगढ़ भिजवा दे।” पन्ना धाय राणा साँगा के पुत्र राणा उदयसिंह की धाय माँ थीं। पन्ना धाय किसी राजपरिवार की सदस्य नहीं थीं। अपना सर्वस्व स्वामी को अर्पण करने वाली वीरांगना  पन्ना धाय का जन्म कमेरी गावँ में हुआ था। राणा साँगा के पुत्र उदयसिंह को माँ के स्थान पर दूध पिलाने के कारण पन्ना ‘धाय माँ’ कह...

JADEJA VANSH

જાડેજા વંશ ની ગોત્ર શાખા : - ૧) મૂળપુરુષ – આદિનારાયણ ૨) દાદા – બ્રહ્માજી ૩) પિતા – અત્રી ૪) માતા – મહાસતી અનસુયા ૫) ગોત્ર – અત્રી ૬) વંશ – ચન્દ્રવંશ ૭) કુળ- યદુકુળ ૮) ક્ષેત્ર – કુરુક્ષેત્ર ૯) ક્ષેત્રભુમી – મથુરા ૧૦) ગુરુ – દુર્વાષા ૧૧)શાખા – માધ્યાદીની ૧૨) વેદ – સામવેદ ૧૩) ધજા -કેશરી ૧૪) નિશાન – સુરખ પક્ષી ૧૫) નગારું -અજીત ૧૬) ઘોડો – શ્યામકર્ણ ૧૭) ગાય – કામધેનું ક્પીલાગૌરી ૧૮) હાથી- ગજરાજ (સમુદ્ર મંથન વખતે નીકળેલો ચૌદ મો રત્ન) ૧૯) ક્ષેત્રપાળ – શેષનાગ ૨૦) ગણપતિ – મહોદત ગણેશ ૨૧) કુળદેવ- (1) સોમનાથ મહાદેવ {વેરાવળ} (2) સિદ્ધનાથ મહાદેવ {દ્વારકા} ૨૨) કુળદેવી- અંબાજી જે કૃષ્ણચંદ્ર થી મહામાયા ( મોમાઈમાં) થયા. ૨૩) ઇષ્ટદેવી – આશાપુરામાં ( માતાનો મઢ કચ્છ) ૨૪) અધિષ્ટાદેવી – શ્રી હિંગલાજ માતાજી ( જેમની સ્વયંભુ મૂર્તિ હાલ લાશબેલા-પાકિસ્તાન માં છે) ૨૫) શંખ – અજય ૨૬) શસ્ત્રો – શાંગ અને મોટી તલવાર (તલવાર નું માપ પચ્ચ્સ આંગળા નું છે ) ૨૭) નદી – કાલીન્દ્રી (ગોકુલ અને મથુરા વચ્ચેનો યમુનાજી નો ભાગ ) ૨૮) ભૂપ -જાડેજા જે પ્રથમ સમા કહેવાતા અને તે પહેલા યાદવ કહેવાતા ૨૯) જનોઈ ની ગાંઠ- રુદ્ર ની ત્રણ ગાંઠ ૩૦) પર્વ – ત્રણ ઓમ સોમદત, દુર્વાસા, અંગીરા મુની ૩૧) કલગી – મોરપિચ્છ ૩૨) વાજીન્દ્ર – વાંસળી ૩૩) પ્રથમ જામ – જામ શ્રી ઉન્નડજી (પિતા લાખો ધુરારો , માતા ગોહિલ ચન્દ્રકુવારબા ૩૪) પ્રથમ જાડેજા – જામ શ્રી લાખાજી (વિ.સં. ૧૨૦૩ થી વિ.સં . ૧૨૩૧ સુધી) ૩૫) પ્રથમ ગાડી જાડેજા ની – લાખીયાર વિયારો કચ્છ માં ૩૬) જાડેજા નું નુતનવર્ષ – અષાઢી બીજ ( કચ્છી તથા હાલારી નવું વર્ષ ) ૩૭) ગઢ – સમૈગઢ ( જે હાલ સિંધમાં નગર સમૈમાં છે ) ૩૮) કુળદેવી ધૂપ – આશાપુરા ધૂપ ૩૯) અધિષ્ટાદેવી ધૂપ – હિંગળાજ ધૂપ જેને કોળિયા લોબાન ધૂપ કહેવાય છે ૪૦) ભૈરવ – બટુક કળ ભૈરવ ૪૧) હનુમાન – કપીદ્વજ મારુતિ નંદન ૪૨) ચંદ્ર નો રથ અને ઘોડો -ચંદ્ર ને ત્રણ પૈડાં વારો રથ અને તેમાં એકસો આર હતા તથા દશ ઘોડા હતા જે શુક્લ વર્ણ ના હતા ૪૩) ભગવાન ના ચાર ઘોડા – (1) શૈલ્ય (2) સુગ્રીવ (3) બલા હક (4) મેઘપૂરુષ ૪૪) ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ ના સારથી નું નામ -દારૂક ૪૫) જાડેજા વંશ ના રાજ્ય ચિન્હ – શ્રદ્ધા અને હિમત ના સુ વાક્યો ૪૬) નક્ષત્ર અને લિંગ પૂજા – નક્ષત્ર અશ્વિની અને લિંગ પૂજન મોતી નું . ૪૭) છત્ર, ચમાર, અને રત્ન- સુવર્ણ હંસ, ગંગા ચામરી, અજય શંખ. ૪૮) તલવાર અને ઢાલ- તલવાર અંબિકા શક્તિ અને ઢાલ મહેશ્વર બત્રીસ લાક્ષણી ૪૯) ફૂલ ,શ્રીફળ અને સોપારી – કમળ , એક નેત્રી,અને વાંકળી ૫૦) જાજમ અને હુક્કો – જાજમ – મેઘધનુષીસપ્તરંગી , હુક્કો – સુવર્ણરાત્ની ચામાંરપોશી ૫૧) વૃક્ષ અને વૃક્ષ પૂજન – વૃક્ષ – આસોપાલવ, વૃક્ષ પૂજન – સમીવૃક્ષ (ખીજડી) ૫૨)પક્ષી – બાજ ૫૩) લેખન સાધન – મોરપીંછ ,ભોજપત્ર અને કેસુળાનો રંગ ૫૪) મોજડી – સાબરી ( સાબરી ના ચમ્બડી ના હીરા ની ભાત થી ભરેલી) ૫૫) જાડેજા ની પાલક દાત્રી – ગૌ,બ્રમ્હાણ પ્રતિપળ નોધારા ના આધાર ધરમ ધૂરધાર અખંડ પ્રોઢ પ્રતાપ. ૫૬) લોક વાક્ય – ભલાદુર (ઘણી ખમ્મા જાડેજા માટે ) ૫૭) ગોર – રાજગોર નીવેદ. -> આશો સુદ આઠમ (અથવા) -> મહા સુદ આઠમ (લાપસી,તલવટ,ચુંદડી,શ્રીફળ અને ધૂપ)

ટિપ્પણીઓ

આ બ્લૉગ પરની લોકપ્રિય પોસ્ટ્સ

Jogidasbapu Khuman

કાઠી રાજગોર ના રાજવટ્ટઃ🎌